Page 21 - หลักสูตรธรรมศึกษา ชั้นเอก ระดับประถมศึกษา
P. 21
ส่วนปรมัตถปฏิปทา
๑. นิพพิท� คว�มเบื่อหน่�ย
อุทเทสแห่งนิพพิทา (หัวข้อแห่งนิพพิทา)
หัวข้อธรรมที่ยกขึ้นตั้งเป็นหัวข้อสำาหรับอธิบายนิพพิทา ความเบื่อหน่ายนั้น มี ๒ หัวข้อ
ดังนี้
๑. เอถ ปสฺสถิมํ โลกํ จิตฺตํ ราชรถูปมํ
ยตฺถ พาลา วิสีทนฺติ นตฺถิ สงฺโค วิชานตํ.
สูทั้งหลายจงมาดูโลกนี้ อันตระการดุจราชรถ
ที่พวกคนเขลาหมกอยู่ แต่พวกผู้รู้หาข้องอยู่ไม่.
โลกวรรค : ขุททกนิกาย ธรรมบท
๒. เย จิตฺตํ สญฺญเมสฺสนฺติ โมกฺขนฺติ มารพนฺธนา.
ผู้ใดจักระวังจิต ผู้นั้นจักพ้นจากบ่วงแห่งมาร.
จิตตวรรค : ขุททกนิกาย ธรรมบท
นิทเทสแห่งนิพพิทา (บทอธิบายนิพพิทา)
นิพพิทา แปลว่า ความเบื่อหน่าย ในที่นี้หมายเอา นิพพิทาญาณ หมายถึง ความเบื่อหน่าย
ที่เกิดจากใช้ปัญญาพิจารณาเห็นความจริงของโลกที่เป็นไปตามกฎไตรลักษณ์ คือ ไม่เที่ยง
เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ว่าเป็นสิ่งที่ไม่น่ายินดี เป็นที่ตั้งแห่งความทุกข์ แล้วเกิดความเบื่อหน่าย
ในโลกที่ตนเคยยึดมั่นยินดี ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการก้าวไปสู่พระนิพพาน ส่วนความเบื่อหน่าย
ที่เป็นไปตามอำานาจกิเลส เช่น เบื่ออาหาร เบื่อคนรัก เบื่อการเรียน เป็นต้น ไม่จัดเป็นนิพพิทา
วิชา ธรรมวิภาค ธรรมศึกษา ชั้นเอก ระดับประถมศึกษา 19
